کارنه تیر چیست؟

کارنه تیر چیست؟

با حرکت به سوی ترانزیت بین المللی به این نتیجه می رسیم که پیمودن این مسیر هرگز بدون دانستن تعدادی از اصطلاحات مهم ترانزیت و حمل و نقل مقدور نمی باشد، به همین سبب مدام با اصطلاحاتی رو به رو خواهیم شد که هرگز چیزی در موردشان نشنیده ایم یا حتی اگر اسم آن اصطلاح هم به گوش ما خورده باشد، اطلاعات کمی در مورد عملکرد و چیستی آن داریم.

با این توصیفات به سراغ چیستی یکی از اصطلاحات مهم به نام کارنه تیر می رویم و به بررسی هر آنچه مربوط به عبارت کارنه تیر چیست؟ می باشد خواهیم پرداخت، پس کافیست برای کسب آگاهی از این اصطلاح ما را تا انتهای مقاله همراهی کنید.

کارنه تیر به چه معناست؟

کارنه تیر اختصارا نامی می باشد که برای سند یا دفترچه ای انتخاب شده است تا برای سهولت در اجرای قوانین ترانزیت و گمرکی بین جاده ای کشورها یا کاهش زمان حمل و هزینه های گمرکی صادر می گردد.

کلمه tir مخفف کلمه ی فرانسوی transpor internationaux routiers می باشد و کلمه کارنه (carnet) به معنی دفترچه که در کنار هم سند حمل و نقل جاده ای بین‌المللی معنی می‌دهد.

همانطور که گفته شد برای آسانی در حمل و نقل های جاده ای بین‌المللی در سال ۱۹۷۵ اتحادیه ای تحت عنوان اتحادیه بین‌المللی حمل و نقل جاده‌ای (iru) واقع در بروکسل (کشور بلژیک) تاسیس و هدف بر این شد که هنگام ارسال یک کالا از کشوری به کشور دیگر، با وجود متفاوت بودن قوانین گمرکی، ترخیص کالا از گمرک و قوانین جاده ای هر کشور یا کاستن از هزینه هایی که برای عبور از جاده های هر کشوری باید پرداخت کرد، قوانینی واحد وضع تا در کشور های عضو این اتحادیه اجرا شود و در صرف زمان یا هزینه ها صرفه جویی گردد.

مشخصات سند کارنه تیر

برای عبور از مرز هر کشور لازم است به واسطه کشور مبدا برگه هایی که به اصطلاح وله (volet) نامیده می شوند صادر گردد. تعداد برگ وله ها از حداقل 4 و حداکثر 20 وله می باشد. به عنوان مثال برای هر کالایی در زمان حرکت از کشور مبدا و عبور از کشور های دیگر تا رسیدن به کشور مقصد، 6 وله که معادل دو وله برای هر کشور است صادر می شود.

دو برگه برای کشور مبدا ، دو برگه برای کشور مقصد و دو برگه هم برای هر کشوری که در مسیر حرکت وسیله نقلیه مربوطه باشد. علاوه بر این با توجه به تعداد برگ ها هزینه قابل پرداخت نیز مشخص می شود.

وله ها به زبان و خط فرانسوی صادر می گردند. به هنگام بارگیری و صدور برگه های گمرکی کالا مورد نظر به همراه وسیله نقلیه مربوطه برای حمل آن کالا پلمپ می شود و به اختصار علامتی مانند پلاک بر روی وسیله نقلیه مربوطه با نشان و علامت TIR نصب می گردد. در واقع می توان گفت پس از انجام این مراحل دیگر نیاز به بازرسی این کالا توسط کشور های قرار گرفته میان مسیر عبور نمی باشد.

حال با توجه به قوانین و محدودیت های خاص کشور ها، بازرسی و پلمپ مجدد وسیله نقلیه بلا مانع است. همانطور که گفته شد گمرک کشور مورد نظر می تواند قوانین خاص خود از جمله فک پلمپ ، اسکرت تا مرز کشور دیگر، توقیف کالا و وسیله های حمل و نقل، عدم مجوز عبور تا ساعاتی و دریافت مبلغ اضافی در شرایط خاص مانند پرداخت جریمه فک پلمپ به دست شخصی غیر از مامور گمرک یا موارد دیگر اجرا کند که این موارد بلا مانع می باشند.

کشور ایران نیز درسال ۱۳۶۳، یعنی حدود ده سال بعد از تاسیس اتحادیه حمل و نقل بین‌المللی، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن به عنوان موسسه صادرکننده و ضامن کارنه تیر قرار گرفت.

تمامی بخش های سند کارنه تیر

همانطور که کمی پیش تر اشاره کردیم سند کارنه تیر دارای برگه ای به نام وله می باشد اما وله تنها بخش سند کارنه تیر نیست چرا که این سند حاوی سه بخش مانیفست، جلد و حوادث نیز می باشد. شاید با شنیدن نام بخش حوادث در این سند کمی متعجب شوید اما بخش مربوط به حوادث در ساختار کارنه تیر از آن جهت ایجاد شده است که در صورت آسیب دیدن کالای پلمپ شده در طول مسیر اطلاعات کامل کالا اعم از سالم بودن آن در این بخش درج گردد تا علاوه بر سالم رسیدن کالا به مقصد از تاخیر در هنگام رسیدن آن نیز جلوگیری شود.

حال می پردازیم به بخش مانیفست کارنه تیر صفحه ای که روی آن عملیات گمرکی صورت نگرفته و در انتهای سند کارنه تیر قرار دارد، توجه داشته باشید که این برگه قابلیت جدا شدن ندارد و همواره باید در انتهای سند کارنه تیر قرار داشته باشد.

مزایای سند کارنه تیر

به غیر از مواردی مانند کاهش هزینه و زمان که به آن اشاره شد، می توان به مواردی همچون اطمینان پیدا کردن از امنیت و قانونی بودن کالا نیز اشاره کرد؛ چرا که با وجود سند کارنه تیر هر کشوری با قوانین و مقررات خاص خود یا هزینه عوارض جاده ای و گمرکی متفاوتی با سایر کشور ها مبلغی ثابت تعیین می شود تا از پرداخت های گوناگون و صرف هزینه های اضافی جلوگیری گردد.

البته در نظر داشته باشید که مبلغ کارنه تیر به همان اتحادیه نیز پرداخت می شودکه در شرایط خاص کشور های مختلف با توجه به قوانین خود می‌تواند هزینه ای اضافه دریافت کنند.

پلمپ کالای مورد نظر نه تنها از مطمئن بود کالا و عدم بازرسی مجدد جلوگیری می کند بلکه در صرف زمان و بررسی مجدد یا انجام کارهای اداری که ممکن است حتی در ساعات اداری نیز نباشند صرفه جویی کند و تمامی فعالیت هارا سرعت ببخشد.

نحوه دریافت سند کارنه تیر

اخذ مجوز برای سند کارنه تیر نیز همانند دریافت سایر مجوز های مربوط به حمل و نقل هوایی، زمینی و حتی حمل و نقل چندوجهی کالا شرایط خاص خود را دارد که در ادامه به این شرایط اشاره خواهیم کرد.

• ودیعه تضمینی در اختیار انجمن قرار دهید.
• اظهار نامه تعهد و دانش کامل نسبت به کنوانسیون TIR داشته باشید.
• هرگز در گذشته قوانین مالیاتی یا گمرکی را نقض نکرده باشید.

رویه کار کارنه تیر

با توجه به اینکه مهمترین دلیل برای گرفتن سند گمرکی افزایش سرعت حمل و نقل زمینی می باشد می توان گفت رویه کار این سند  به صورتی است که از مبدا به مقصد بدون نیاز به کنترل گمرکی در کشور های میان مسیر، کالاهای مدنظر را جا به جا کرد اما با توجه به مورد تایید بودن این سند در تمامی کشور ها مالیات صادرات و واردات نیز به شما تعلق نمی گیرد. حال در اینجا می توانید تعدادی از مهمترین قوانینی که در رویه کار کارنه تیر موثرند را مشاهده کنید.

• براساس استاندارد های کنوانسیون تیر وسیله نقلیه مورد استفاده در جا به جایی کالا باید تاییدیه های لازم را داشته باشد.
• برای محموله های تجاری متفاوت باید کارنه تیر های متفاوتی اخذ گردد.
• سند کارنه تیر تعلق گرفته به هر محموله علاوه بر کالا وسیله نقلیه حامل آن را نیز در بر می گیرد.
• گاها ممکن است رویه کارنه تیر به دلیل عوامل مختلفی همچون نداشتن تاییدیه وسیله نقلیه به تعلیق در می آید.

هزینه کارنه تیر چقدر است؟

هزینه صدور مجوز و سند مربوطه برای حمل و نقل هرساله از طرف اتحادیه بین‌المللی اعلام می‌شود و با توجه به این موضوع با  تعداد برگ های صادر شده مبلغ نیز افزایش پیدا می‌کند.

به عنوان مثال هزینه حمل و نقل برای کشور ایران طبق اعلامیه این اتحادیه در سال 2022 به شرح زیر می باشد:

هزینه صدور برای 6 وُله 36.39 دلار و برای 14 وله 63.13 اعلام شده بود.

هزینه ها معمولا در دسته بندی های 4,6,14 و 20 وله اعلام می گردد .

مجدد لازم به ذکر است که این هزینه ها با وجود ثابت بودن و اعلام رسمی از سمت اتحادیه حمل و نقل، در شرایط خاصی امکان تغییر قیمت نیز دارند.

کارنه دو پاساژ یا  (CPD)به چه معناست؟

علاوه بر کارنه تیر سند دیگری نیز برای تردد ساده تر میان کشور ها وجود دارد، به طوری که با در دست داشتن کارنه دو پاساژ نیازی به تشریفات گمرکی ندارید. حال این سند حاوی چه اطلاعاتی می باشد و برای کدام کشور ها مورد استفاده قرار می گیرد؟ در رابطه با اطلاعات موجود در کارنه دو پاساژ لازم به ذکر است که این سند به طور کامل اطلاعات مربوط به وسیله نقلیه مانند شماره ثبت، اطلاعات مالک خودرو یا ویژگی های ظاهری همچون رنگ را در بر می گیرد. به طور معمول کشور های آسیایی و خاورمیانه برای تردد نیاز به کارنه دو پاساژ دارند، در صورتی که این سند برای اروپا و کشور های آمریکایی مورد نیاز نمی باشد.

کارنه دو پاساژ و کارنه تیر چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

با توجه به اینکه کارنه دو پاساژ برای عبور خودرو یا وسیله نقلیه میان مرز های دو کشور ضرورت دارد و اطلاعاتی در مورد آن وسیله نقلیه را در خود جای داده است، می توان گفت صرفا برای جا به جایی خودرو کاربرد دارد، اما کارنه تیر سندی می باشد که ماهیت آن به دلیل تسهیل در روند جا به جایی کالا میان چند کشور شکل گرفته است.

به عبارتی اگر بخواهیم دقیق تر به تفاوت میان کارنه دو پاساژ و کارنه تیر اشاره کنیم لازم است بگوییم که علی رغم اینکه هر دو، سند هایی برای ساده تر شدن امور گمرکی می باشند، کارنه دوپاساژ صرفا سندی است که به خودرو تعلق می گیرد در حالی که کارنه تیر برای انتقال و جا به جایی کالا مورد استفاده است.

کارنه تیر و CMR چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟

اکنون که با تفاوت میان کارنه دوپاساژ و کارنه تیر آشنا شدیم، لازم است اشاره ای هم به تفاوت کارنه تیر و CMR که به خودی خود سندی مهم در حمل و نقل جاده ای به حساب می آید داشته باشیم. همانطور که گفتیم کنوانسیون تیر به این دلیل شکل گرفته است تا بتواند روند حمل ونقل جاده ای کالا میان چند کشور را تسهیل کند و به عبارتی دیگر همانند یک میانجی بین حمل کننده، گمرک و موسسه ضامن قرار گیرد اما روند کار کنوانسیون CMR به این شکل نبوده و روابط بین فرستنده کالا، حامل و گیرنده را تنظیم می کند.

سخن پایانی

در نهایت با توجه به این مقاله در می یابیم که دریافت سند کارنه تیر برای تجار و بازرگانان برای رسیدن به سرعتی مطلوب در حمل و نقل کالاهایشان ضروری است و با آشکار شدن تفاوت میان سند کارنه تیر با سند دوپاساژ و CMR متوجه کاربرد این سند در حمل و نقل شدیم. اکنون اگر مایل به راهنمایی و مشاوره در مورد نحوه اخذ کارنه تیر هستید می توانید با مشاوران مجرب تیم باراد در ارتباط باشید تا توضیحاتی کامل در رابطه با اخذ سند کارنه تیر به شما عزیزان ارائه دهند.